When You’re Strange
Wie was Jim Morrison? De documentaire ‘When You’re Strange’ van Tom DiCollo over The Doors corrigeert eindelijk het beeld dat Oliver Stone twintig jaar geleden in zijn biopic over de groep en zijn frontman schetste.
When You’re Strange
When you’re strange
Faces come out of the rain
When you’re strange
No one remembers your name
When you’re strange
The Doors
The Doors: een ongewone groep
‘People Are Strange’ is een song van The Doors op hun tweede elpee ‘Strange Days’. Vreemd… dat is het minste wat je van The Doors en vooral hun leadzanger Jim Morrison (1943 – 1971) kunt zeggen. Ze brachten ongewone muziek en ongewone teksten. De muziek is hypnotiserend, vervreemdend. Bovendien was er het wispelturige, excentrieke gedrag van hun zanger. Na de dood van Jim Morrison bracht de groep nog wel enkele platen uit, maar zonder hun frontman was de bezieling weg en de groep stopte dan ook.
Nu is er de documentaire van Tom DiCillo. De regisseur vertelt het verhaal van The Doors met archiefmateriaal, aangevuld met fragmenten van zelden vertoonde films als ‘HWY’ en ‘Feast Of Friends‘. Die laatste is een concertfilm uit 1969. ‘HWY’, ook al uit 1969, is een experimentele roadfilm van Jim Morrison. De zanger studeerde immers aan de filmschool U.C.L.A. in LA. Er werden geen nieuwe interviews gevoerd met Ray Manzarek, John Densmore of Robbie Krieger, de drie overlevende leden van de band. Ook producers Paul Rotchild (1935 – 1995) of Bruce Botnick werden niet voor de camera gesleurd. We krijgen enkel oorspronkelijke archiefbeelden te zien, waaronder korrelige zwartwit beelden. Doorsfan Johnny Depp leent zijn stem als voice-over.
The Doors of Perception
Het verhaal start in 1965. Jim Morrison ontmoet oud-collegastudent Ray Manzarek en ze besluiten een band te vormen. Ray speelde al in Rick & the Ravens. Dat was de band van zijn broer Rick. Ray haalde gitarist Krieger en diens vriend, drummer Densmore erbij. Beiden waren lid van The Psychedelic Rangers. De nieuwe groep telde geen bassist. Dat was een job voor Manzarek, die op een kleine baspiano de baslijn voor zijn rekening nam.
The Doors hadden een opmerkelijke samenstelling voor een popgroep: Manzarek heeft een klassieke piano-opleiding gevolgd, Krieger houdt van flamenco en Densmore is jazzliefhebber. Jim had nooit eerder gezongen en noteerde Frank Sinatra als zijn grote voorbeeld. Deze mix zorgt voor een geheel nieuw geluid, dat heel anders dan de blues, pop en rock van eind jaren zestig klinkt. De teksten vallen op door hun soms onbegrijpelijke beeldspraak. Meerdere liedjes zijn zeer spiritueel en hebben een haast mystieke inhoud. Daarnaast zijn er de expliciete verwijzingen naar seks en drugs.
Op zoek naar een naam voor de nieuwe band gaat literatuurliefhebber Morrison te rade bij William Blake. In zijn gedicht ‘The Marriage Of Heaven And Hell’ schrijft de dichter: ‘If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, infinite.’
Hun titelloze debuutalbum sloeg in als een bom. Er volgen nog drie gouden albums. Maar tegelijk gaat het met Jim van kwaad naar erger. Drugs en vooral drank maken zijn gedrag onvoorspelbaar. Hij wordt onhandelbaar tijdens opnames en veroorzaakt voortdurend heibel tijdens optredens. Op hun Europese tour slikt hij in Amsterdam teveel drugs zodat Ray Manzarek de zangpartijen moet overnemen ,terwijl Jim in het ziekenhuis ligt.
Provocerend theater
Opvallend is de massale aanwezigheid van politieagenten op het podium. Hun taak bestaat er in om opdringerige fans van het podium te houden én…Jim in het oog te houden. Jim hitst het publiek op, treitert de politie. Op 1 maart 1969 in Miami loopt het goed fout. In navolging van de The Living Theatre, een groep die guerillatheater opvoert, provoceert Jim het publiek. Hij wordt uiteindelijk na amper vier liedjes gearresteerd en achteraf van obsceen gedrag en taalgebruik beschuldigd. Hij zou zijn broek hebben laten zakken om zijn penis aan het publiek te tonen. Tot vandaag ontkennen de andere leden dat dit ook effectief gebeurd is en er zijn nooit foto’s van opgedoken. Hoe dan ook, concerten worden afgezegd, hun muziek geboycot en er hangt de dreiging van een gevangenisstraf boven Jims hoofd. De groep is op drift.
Toch kan Ray Jim nog een keer overtuigen om een nieuwe plaat op te nemen. Dit wordt ‘L.A. Woman‘, de laatste plaat waaraan Jim meewerkt. Na de opnames kondigt Jim aan met zijn vriendin Pamela naar Parijs te trekken. Daar sterft hij in nooit opgehelderde omstandigheden in zijn hotelkamer.
Rockiconen sterven jong
De documentaire schetst een tijdsbeeld van de sixties: de Kennedy’s worden vermoord, de opkomst van de tegencultuur, de hippies, de drugcultuur, … eindigend met de dood van Jimi Hendrix, amper 27 jaar en enkele maanden later de dood van Janis Joplin, ook slechts 27 jaar. Wanneer Jim hun overlijden verneemt, voorspelt hij: ‘Ik ben de volgende’. En hij krijgt jammer genoeg gelijk. Ook hij zal niet ouder dan 27 jaar worden.
Tijdens de documentaire hoor je tal van liedjes van The Doors. Alle bekende nummers, van ‘Light My Fire’, ‘Riders Of The Storm’, ‘’Break On Through’, ‘L.A. Woman’, tot ‘The End’ worden vertolkt. Er wordt weliswaar nooit eentje volledig gespeeld. De film is een uitstekende introductie tot The Doors. Met een enkele foto of zinnetje schetst DiCillo de afgebroken relatie van Jim met zijn ouders. Nergens verlaagt hij de film tot een roddelrubriek, die zich verdiept in het bizarre gedrag van Jim en zijn excessen of veel te lang stil staat bij alle samenzweringstheorieën over bijvoorbeeld zijn overlijden. De regisseur houdt het op de officiële versie van de Parijse politie: Jim is aan een hartinfarct in zijn badkuip overleden.
Het evangelie volgens Ray, John en Robbie
DiCillo gebruikt enkel archiefbeelden, die we toch wel al ergens gezien hebben. Het publiek krijgt veel beelden van optredens van The Doors en van enkele grote festivals. Tussendoor zijn er nieuwsbeelden van de Kennedy’s, anti-Vietnam betogingen en studentenprotest op de campussen. Die-hard fans zullen echter geen nieuwe feiten ontdekken. Jims film ‘HWY’ en ‘Feast Of Friends’ worden regelmatig op Doorsconventies vertoond. Je kunt ze ook zien tijdens een herdenking op 8 december, Jims geboortedatum, of 3 juli, de dag waarop hij in 1971 stierf, luisterend naar een of andere tributeband. Veertig jaar na zijn overlijden werd het tijd voor een degelijke documentaire.
‘When You’re Strange’ is op zijn minst een aanvulling op ‘The Doors’ van Oliver Stone. Hoewel Oliver Stone een hele nieuwe generatie kennis liet maken met de muziek van The Doors, heeft Ray Manzarek nooit zijn kritiek onder stoelen of banken gestoken voor Stones film. Zelfs John Densmore en Robbie Krieger, die beiden raadgever van Oliver Stone waren, stoorden zich aan het eindresultaat. Het is vlotte entertainment, maar veel te geromantiseerd en bevestigt alle clichés van de ‘seks en drugs en rock ’n roll’-wereld. Het portret dat Stone van Jim Morrison tekent, klopt volgens zijn vrienden niet. Manzarek verwerpt ten stelligste het beeld als was Jim een sociopaat en zwoer revanche. Hij beloofde de fans dat er ooit een correcte, waarheidsgetrouwe film over Jim zou verschijnen. Die is er nu. ‘When You’re Strange’ toont het ‘officiële’ beeld van de groep en Jim Morrison. John Densmore beaamde na het zien van de documentaire: ‘That’s the Jim I knew.’
Docville
De film werd zondag 2 mei vertoond op Docville, het festival van de documentaire film. Het festival liep van 2 tot 8 mei in Leuven.
Bisnummers op de Grote Markt van Tienen
Wie Ray Manzarek en Robby Krieger live wil zien, kan op 20 juli naar de Kick-off van Suikerrock in Tienen. The Doors, John Fogerty en ZZ Top staan op de zeer aantrekkelijke affiche.
When You’re Strange
Regisseur: Tom DiCillo
Stem: Johnny Depp
The Doors
Jim Morrison zanger, performer, provocateur
Ray Manzarek toetsen, zang
Robbie Krieger gitaar
John Densmore drum
Docville
2 – 8 mei 2010
Verschillende locaties in Leuven: CinemaZED, museum M, Kinepolis
Suikerrock Kick-off
20 juli 2010
Ray Manzarek en Robby Krieger van The Doors, John Fogerty, ZZ Top
Grote Markt, Tienen
Frank Beckers
Maak jouw eigen website met JouwWeb